Aflevering 7

Bevrijding was een jolige bende, zolang het maar niet over vrijmetselarij ging. Een geestige interventie werd altijd op prijs gesteld, en ik denk met genoegen terug aan een schertsrituaal in de eetzaal, met als leitmotiv "Meer kan in u", een persiflage op de leuze van de loge. Een echt tafelritueel bestond bij Bevrijding natuurlijk niet, en het enige dat aan de traditionele heildronken herinnerde was de toast die, op voorstel van de Achtbare Meester, uitgebracht werd op de pas verkozen president François Mitterrand (geen vrijmetselaar overigens). Als de maaltijd afgelopen was zong men wel eens A bas la calotte, maar lang niet altijd.

Aan vrijmetselarij werd eigenlijk niet gedaan, behalve dan als 1 weg, naast andere, in de linkse strijd. Een kandidaat-lid kreeg de vraag voorgeschoteld waarom hij niet bij de vakbond was, waarop de man zei dat hij dat toevallig net van plan was. In de grote strijd tegen de kernraketten heeft Bevrijding een "Oproep aan de Belgische Parlementairen" gericht, waarvan sommige zinswendingen uit mijn pen gevloeid zijn. Er vertrok ook een volle loge-bus naar de betoging in Brussel. Broeder Leo Apostel (GL), vooraanstaand filosoof van de Gentse Universiteit en volbloed marxist, heeft toen in de pers verdedigd dat de vrijmetselarij als zodanig daaraan moest meedoen, "vrijmetselaars tegen de kernraketten" dus, wat inderdaad een groep in de betoging was. Ikzelf liep in de lukraak gekozen groep "Groene Fietsers". De idee dat "de" vrijmetselaars een bepaalde politieke opinie zouden (moeten) incarneren is een totale aberratie, waarmee bewezen is dat een groot filosoof niet noodzakelijk een groot vrijmetselaar is. Nog in Bevrijding circuleerde een lijst waarop men met naam en toenaam een bedrag kon storten voor het Gentse abortuscentrum dat toen in de maak was. Mijn naam staat er ook op, en dat is iets waar ik wél nog helemaal achter sta (hoewel ik vind dat die actie niet in een loge thuishoort).

In Bevrijding werd tot in de vroege uurtjes gedronken en aan wereldverbetering gedaan in de "vochtige kamer". Aan het sierlijk monogram op de voorzijde van de bar kon men zien dat het een voormalig Maria-altaar was.

De bar dd. 20 februari 2019.

Dat komt eigenlijk nog goed uit, want als men de vzw natrekt die het gebouw uitbaat vindt men dat zij onder "religieuze organisaties" valt:

In oude tijden bestond de status van frère servant, die vrijmetselaar was maar toch ook niet helemaal. De barman-kok van het Gentse GO-huis werd wél als volwaardig lid opgenomen in Bevrijding, maar eigenlijk was en bleef dat toch eerder formeel. Tussen pot en pint liet hij wel horen dat "vrouwen binnenbrengen" onvermijdelijk "miserie" zou betekenen. Van hem heb ik ook vernomen dat er in de loge gestolen werd, en dat ik voorzichtiger moest zijn met het onbeheerd achterlaten van spullen. Nog in financieel verband: bij de hofmeesters van Bevrijding had broeder Y de reputatie dat hij altijd van tafel trachtte weg te sluipen zonder te betalen. En dat in een loge waar het lidgeld afhankelijk was van het inkomen! Dat laatste kon niet op ieders instemming rekenen. Mijn peter ergerde zich met de woorden "dat we toch geen kloosterorde waren" en broeder X—de man die de vakbonden en broeder Y haatte—vond dat hij terecht veel verdiende, omdat hij ook veel werkte.

Het GO als obediëntie had geen belangstelling voor rituelen; een loge kon op dat gebied ongeveer doen wat ze wou, zoals Bevrijding met haar on-maçonniek inwijdingsritueel gedaan had. Wij, de 'bende van zes', hebben als gemeenschappelijk werkstuk een nieuw aanstellings- en lenterituaal bijeengeschreven, dat zeer geapprecieerd werd. Dat wijst eerder op het bestaande maçonnieke vacuüm dan op het uitzonderlijk talent van onze lichting.

Bevrijding leefde op gespannen voet met het GO, omdat zij haar progressieve geest met alle geweld wou opdringen. Hierbij ontzag zij zich niet bestaande regels en reglementen (ook haar eigen reglement) herhaaldelijk en bewust te overtreden. Ik was erbij toen men op een of andere aanmaning van hogerhand reageerde met: "We zullen 'ja' zeggen, maar het niet doen." Deze gluiperige taktiek heeft mij altijd tegen de borst gestuit, en er waren zelfs loges die met de doelstellingen van Bevrijding sympathiseerden maar die haar eindeloze provocaties publiek afkeurden. "Wij zouden met opgeheven hoofd vertrekken in plaats van ons te laten buitenduwen."

Ik heb twee identiteitskaarten van het GO, en de eerste (uitgereikt in Bevrijding) telt maar zes zegeltjes als bewijs van betaald lidmaatschap.

Ik heb Bevrijding nl. in 1983 vaarwel gezegd. Daarover een volgende keer meer.