Aflevering 4

Mijn eerste maçonnieke uitstap vond al plaats 24 uur na mijn inwijding. In een gebouw van de GL vergaderde nl. de broederkring van de universiteit. Er bestaan veel van dergelijke broederkringen, waarin vrijmetselaars (M/V) uit eenzelfde werkkring of met eenzelfde interesse zich verenigen. Zo had dus ook de Rijksuniversiteit Gent een broederkring. Die broederkring kwam sporadisch samen, soms zelfs interuniversitair. Men hoorde dan een uiteenzetting over het reilen en zeilen van de Academia, en als er verkiezingen naderden werden ook wel strategieën bedacht om de katholieke lobby tegen te werken. Ik twijfel eraan of dat ooit iets uitgehaald heeft. Ik herinner mij dat op een van de vergaderingen een bekend Gents politicus met een riante topfunctie aan de universiteit uitriep: "we moeten ze alle twee hebben!" (nl. de twee topfuncties) en dat de week nadien, toen de stemmen geteld waren, bleek dat "we" geen van beide hadden. Het is de politieke kleur die op de benoemingen weegt, veel meer dan de levensbeschouwing. Zo kon het gebeuren dat broeder X van Bevrijding voor een bepaalde universitaire bestuursfunctie uit de boot viel, hoewel de broeders de meerderheid van de stemgerechtigden uitmaakten.

Als anticlericale lobby moet men de broederkring dus zeker niet overschatten. Bovendien zijn veel (zelfs prominente) vrijzinnigen geen vrijmetselaar, en enkele vrijzinnige universitaire boegbeelden stonden zelfs uitgesproken vijandig tegenover de loge. In de buurt van de zeer vrijzinnige professor K, bijvoorbeeld, deed men er goed aan zijn maçonniek licht onder de korenmaat te houden! Mijn eigen diensthoofd heeft binnenskamers ooit uitgeroepen, om bepaalde gedragingen te verklaren: "Kan niet missen, het zijn er twee van de loge!" waarop hij de namen uitspuwde van twee vrijzinnige collega's die het niét waren.

Ook om zijn academische carrière te bevorderen moet men het niet doen. Er zíjn er die heel wat langs die weg realiseren, maar voor hen is dat maar 1 strategie naast andere. Dat soort geboren intriganten zou met evenveel gemak minister worden als rector! Een suffe kamergeleerde heeft aan de loge niets. Er was mij op voorhand gezegd dat de-loge-die-alle-deuren-opent een mythe is, en dat is het ook. In het studentenblad Schamper van 10/4/2017 lezen we bovendien de geruststellende boodschap 

“Dé loge bestaat niet, het zijn allemaal individuen,” vertelt Yannick De Clerck, regeringscommissaris en uitgesproken Vrijmetselaar.  

Op de nieuwjaarsrecepties van de universiteit kon men overigens gemakkelijk een (partiële) lijst van vrijmetselaars opstellen door gewoon te registreren wie drie zoenen kreeg van professor zuster X.


Terug naar "mijn eerste 24 uur"!

De dag na mijn inwijding kon ik in de bar van La Liberté kennismaken met vele academische bekenden die de avond voordien niet aanwezig waren geweest. De relaties tussen het GO en de GL, 20 jaar voordien in een vechtscheiding uiteengegaan, waren toen nog delicaat, en dat broeders van de ene obediëntie op bezoek gingen bij de andere was nog geen triviale zaak. Ik heb in Bevrijding nog het horrorverhaal gehoord van broeder X die in Le Septentrion had moeten aanhoren "Je veux que ce type sorte!" 

Nog tijdens mijn eerste maçonniek jaar vond in Gent een interuniversitaire bijeenkomst van de broederkringen plaats. Toen er aan tafel moest opgediend worden, vroeg de broeder hofmeester naar leerlingen voor die taak. De eerste die zich aan de keukendeur opstelde was de grootmeester van het GO, die bij de delegatie van de ULB hoorde. Chapeau! Ik heb zijn taak toen overgenomen met de woorden dat ik een échte leerling was. Hij was een aimabel en intelligent man, voorzien van een maçonnieke eruditie die in het GO niet vanzelfsprekend was, zeker niet voor een grootmeester. Enige diepgang was hem evenmin vreemd. Hij had het in het Nederlands—wat zijn moedertaal niet was— wel over 'de naam van God in vier brieven'.